Doktora Adayı: Mustafa Akkuşçu

EABD: Bilişsel Bilimler

Tarih: 06.09.2024

Yer: II-06

Özet: Hikaye, karakterler etrafında dönen olayların/durumların anlatıldığı bir söylem türüdür. Hikaye kavrama, hikayelerde anlatılan karakterlerin ve olayların okuyucunun zihninde nasıl temsil edildiğini, hikayeleri okurken ne tür çıkarımların etkinleştirildiğini ve hikayelerin kavranmasını hangi metin faktörlerinin etkilediğini içerir. Bu yazıda hikâye kavramada perspektif alma konusuna odaklanıyoruz. Bazı araştırmalar, okuyucuların anlatıları okurken her zaman kahramanın bakış açısını aldıklarını savunurken, diğerleri bunun çeşitli faktörlere (örneğin, anlatının yazıldığı bakış açısı) bağlı olduğunu ileri sürmektedir. Bu konuyu derinlemesine araştırmak için üç faktörden oluşan hipotezler geliştirdik. Literatürdeki bazı önemli çalışmaları takip eden temel hipotezlerimiz şöyledir: Okuyucular, üçüncü-şahıs bakış açısıyla yazılan pasajları okurken her şeyi bilen anlatıcının bakış açısını benimser, birinci-şahıs bakış açısından yazılan pasajlarda ise kahramanın bakış açısını benimser. Spesifik hipotezlerimiz için ise formülasyonumuza iki faktör daha ekledik (kurulum ve gösterimsel hareket fiilleri). Bu üç faktörün etkilerini test etmek için ana dili İngilizce olan kişilerle çeşitli deneyler gerçekleştirdik. Deneylerimizde bağımlı ölçü olarak okuma süresini kullandık. Sonuçları tartıştık ve gelecekteki çalışmalar için bazı fikirler sunduk.